Të nderuar kolegë,

Dëshiroj të falënderoj të gjithë parafolësit për informacionin që ata ndanë me ne. Është shumë e dhimbshme të dëgjosh, por është e rëndësishme që e gjithë bota të dëgjojë atë çfarë po ndodh në Ukrainë jo vetëm nga politikanë apo shtetet përkatëse, por nga zëra të fuqishëm për çështjet e të drejtave të njeriut. Nga zëra që njerëzit në mbarë botën i njohin, i pranojnë dhe i vlerësojnë si zëra që flasin të vërtetën në mbrojtje të të drejtave të njeriut, nën kauzën e paqes dhe drejtësisë.

Është pikërisht për këtë arsye që i jam shumë mirënjohëse Komisionerit të Lartë për të Drejtat e Njeriut për përmbledhjen. Për këtë arsye i jam shumë mirënjohëse Prokurorit të GJNP-së. Për këtë arsye i jam mirënjohëse nga zemra znj. Amal Clooney dhe znj. Ida Sawyer për kontributin e tyre në këtë sesion.

Por, më lejoni të falënderoj gjithashtu Prokuroren e Përgjithshme të Ukrainës për punën e saj heroike në kushte jashtëzakonisht të vështira duke hapur dhe dokumentuar çështje për më shumë se 8000 mijë raste të krimeve të kryera nga ushtria ruse gjatë agresionit të saj të paligjshëm kundër Ukrainës.

Unë vij nga Ballkani Perëndimor. Një rajon që deri më 24 shkurt 2022 cilësohej si teatri i luftës së fundit në Evropë. Skenat e gjakderdhjes dhe shkatërrimit që ne shohim në pamjet që vijnë nga Ukraina, godasin shumë më ndryshe dikënd për të cilin lufta dhe krimet e luftës nuk janë gjëra për të cilat lexoni në librat e historisë, por kujtime nga disa dekada më parë.

Në vitin 1999 vendim im strehoi qindra familje që kishin ikur nga lufta brutale dhe fushata e spastrimit etnik në Kosovë. Thellë në memorien time nga ajo kohë ka mbetur ajo ndjenja e pafuqisë për të ndaluar atë që po ndodhte duke besuar fort se kushdo që po i kryente ato krime të tmerrshme duhej të paguante.

Kjo ndjenjë u rizgjua tek unë dhe tek shumë njerëz në Shqipëri dhe në mbarë botën, kur nga Ukraina u shfaqën imazhet e tmerrshme , ku krime të tilla po kryheshin para syve tanë kundër njerëzve të pafajshëm, në një vend që nuk kishte bërë asgjë për të provokuar sulmin kundër tij.

Natyrisht, jo vetëm për shkak të historisë së fundit të Ballkanit Perëndimor, Shqipëria u bë një nga 48 vendet që ia referuan situatën në Ukrainë Prokurorit të Përgjithshëm të GJNP-së vetëm pak ditë pas fillimit të konfliktit. Dhe kjo nuk ndodhi për shkak të kujtimeve të dhimbshme të viteve 1990, që Shqipëria të bëhej një nga themeluesit e këtij Grupi Miqësie për Llogaridhënie.

E bëmë sepse besojmë se bota ka detyrimin të bëjë më të mirën për t’i ofruar drejtësi popullit ukrainas. E bëmë sepse pavarësisht përsëritjeve të dhimbshme të situatave të tilla tragjike në historinë tonë të fundit, bota ende nuk ka një mënyrë më të mirë, më efikase për të siguruar që krime të tilla të mos ndodhin më, ku shkaktarët duhet të mbajnë përgjegjësi.

Por ka edhe një arsye tjetër pse ne e bëmë atë, e cila është veçanërisht prekëse në rastin e luftës së paligjshme të agresionit rus kundër Ukrainës. Sepse Rusia është një anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, një vend që supozohet të jetë një nga mbrojtësit e sistemit të bazuar në rregulla ndërkombëtare dhe për këtë arsye është e pajisur me të drejtën e vetos, por papritmas u kthye në mashtruese.

Një i ashtuquajtur mbrojtës i sistemit, ka nisur një luftë kundër një fqinji, duke kryer krime të paimagjinueshme në këtë proces, pse? Jo sepse u sulmua, jo sepse u kërcënua, por sepse zgjodhi. Ajo nuk është ndalur, edhe kur Asambleja e Përgjithshme e kësaj Organizate e dënoi në masë luftën e saj duke I kërkuar ta ndalonte atë.

Në çfarë bote do të jetonim nëse nuk bashkohemi përballë kësaj? Çfarë lloj mesazhi do t’i dërgonim çdo diktatori aspirant dhe çdo regjimi që për arsye zgjedhjeje vendos se nuk është i kënaqur me kufijtë, me hapësirën gjeopolitike apo me burimet e tij?

Është gjithashtu për këtë arsye pse Rusia duhet të mbajë përgjegjësi. Dhe kjo është diçka që i detyrohemi edhe popullit ukrainas, të cilët në këtë luftë po luftojnë jo vetëm për tokën dhe vendin e tyre, por edhe për ne, për paqen, sigurinë dhe stabilitetin dhe për të ardhmen e të gjithëve ne.

Llogaridhënia ka të bëjë me mbrojtjen e themeleve të sistemit tonë, parimeve të Kartës së OKB-së, vlerave tona të përbashkëta dhe përgjegjësisë sonë të përbashkët. Ne nuk mund ta parandalonim këtë konflikt, por nuk duhet të dështojmë që pergjegjesit të japin llogari.

Faleminderit!